ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΥ

Η υποεκπαίδευση στην Ελλάδα

Η υποεκπαίδευση είναι ένα χρόνιο φαινόμενο στην Ελλάδα. Ο μισός περίπου πληθυσμός της Ελλάδας είναι ανεκπαίδευτος, δηλαδή δεν έχει ολοκληρώσει την εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση. Η υποεκπαίδευση οφείλεται σε αρκετούς παράγοντες και φέρει σοβαρές συνέπειες, ωστόσο υπάρχουν μέτρα που μπορούν να ληφθούν για την αντιμετώπισή της.
Τα οικονομικά προβλήματα είναι ένα θέμα που απασχολεί τον περισσότερο κόσμο και είναι και ένας από τους κύριους παράγοντες της υποεκπαίδευσης. Πολλά παιδιά αναγκάζονται να αφήσουν το σχολείο για να συμβάλουν στο οικογενειακό τους εισόδημα. Επίσης, η αδιαφορία για τη μόρφωση οφείλεται στην υπερπληροφόρηση που ακμάζει στην εποχή μας, με αποτέλεσμα οι νέοι να θεωρούν την ουσιαστική γνώση κουραστική και βαρετή. Τέλος, ο αποκλεισμός των μειονοτήτων παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην υποεκπαίδευση. Παρόλο που τα δικαιώματα στην εκπαίδευση είναι κατοχυρωμένα για όσους κατοικούν στην Ελλάδα, μειονότητες ή μετανάστες αντιμετωπίζουν προβλήματα κοινωνικού αποκλεισμού στο σχολείο.
Ο αναλφαβητισμός έχει πολλές επιπτώσεις στην κοινωνία. Για παράδειγμα, η ανεργία που έχει αυξηθεί αυτή την περίοδο κατά πολύ, αποτελεί μια επίπτωσή του. Σε μια εποχή εξειδίκευσης, όπως η σημερινή, ο ανεκπαίδευτος αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα ένταξης στην αγορά εργασίας, ακόμα και αν πρόκειται για κατώτερες θέσεις. Υπάρχει επίσης και ένα αίσθημα κατωτερότητας εξαιτίας του αναλφαβητισμού για το λόγο ότι οι άνθρωποι αυτό-ενοχοποιούνται, οπότε και αυτό-περιθωριοποιούνται.
Η υποεκπαίδευση όμως δεν αποτελεί φαινόμενο που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με τα κατάλληλα μέσα. Ένας τρόπος αντιμετώπισης είναι η ενημέρωση για το πρόβλημα. Η ελληνική πολιτεία οφείλει να ενημερώσει τον κόσμο για τη σοβαρότητα του προβλήματος, ειδικά τις ομάδες πληθυσμού που αντιμετωπίζουν τα περισσότερα προβλήματα πρόσβασης στην εκπαίδευση. Τέλος, η καθολική εκπαίδευση μπορεί επίσης να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της υποεκπαίδευσης. Μέσω αυτής μπορούμε να εξασφαλίσουμε για όλους τους κάτοικους της Ελλάδας -είτε είναι ξένοι είτε είναι Έλληνες- ότι η εκπαίδευση είναι δικαίωμα και όχι προνόμιο.        

Κ. Ι.

Η μάχη ενάντια στον αναλφαβητισμό

     Σύμφωνα με την Πανελλήνια έρευνα για τον αναλφαβητισμό που διεξήγαγε το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου περίπου ο μισός πληθυσμός της Ελλάδας δεν έχει ολοκληρώσει την εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση. Αυτό το γεγονός οδήγησε σε μια συζήτηση τους μαθητές της Α΄ Λυκείου, οι οποίοι αναρωτήθηκαν για τους παράγοντες που προκαλούν τον αναλφαβητισμό στην εκπαίδευση, τις συνέπειες και τους τρόπους αντιμετώπισής του.
    Όσον αφορά τους παράγοντες, ο κύριος λόγος είναι ο οικονομικός. Συγκεκριμένα, πολλοί άνθρωποι δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να στείλουν τα παιδιά τους σε σχολεία ή σε φροντιστήρια με αποτέλεσμα να στερούνται την μόρφωσή τους. Η πολιτική είναι ένας ακόμη παράγοντας που προκαλεί το φαινόμενο αυτό. Όταν το εκπαιδευτικό σύστημα προωθεί την αποστηθίσει, δεν καλλιεργεί και ούτε διευρύνει την κριτική σκέψη αλλά αντιθέτως την περιορίζει. Τέλος, τα ΜΜΕ προβάλλουν λάθος πρότυπα δηλαδή άτομα ακαλλιέργητα.
     Από την άλλη πλευρά, οι επιπτώσεις του αναλφαβητισμού επηρεάζουν τόσο το ατομικό όσο και το κοινωνικό σύνολο. Σε ατομικό επίπεδο περιορίζει την ανεξαρτησία του ατόμου και μετατρέπει καθημερινές δραστηριότητες ή υποχρεώσεις σε ανυπέρβλητα εμπόδια. Εμποδίζει τα άτομα να καλλιεργήσουν τα φυσικά χαρίσματα τους και την προσωπικότητά τους. Ακόμη, περιορίζει την ικανότητα του ατόμου να κατανοεί και να ερμηνεύει την πραγματικότητα, να παρακολουθεί την πρόοδο που συντελεί στην εποχή του, να βιώνει τις συναρπαστικές εξελίξεις στην τεχνολογία και σε άλλους τομείς.
    Σε κοινωνικό επίπεδο αποτελεί τροχοπέδη για την οικονομική ανάπτυξη καθώς στερεί τις λιγότερες αναπτυγμένες χώρες τα μέσα για να επιτύχουν ένα ικανό επίπεδο ανάπτυξης και επομένως μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Ακόμη, ευνοεί την εμφάνιση βίαιων φαινομένων και φανατισμού καθώς εξαιτίας της άγνοιας το άτομο καθίσταται δέσμιος σε προκαταλήψεις με αποτέλεσμα να χειραγωγείται πιο εύκολα.
     Για τους τρόπους αντιμετώπισης πρώτα-πρώτα είναι απαραίτητο να παρθούν μέτρα για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο αυτό γιατί θα διασφαλιστεί η πραγματική ισονομία όλων των πολιτών η οποία προϋποθέτει την ισότητα. Σημαντική συμβολή έχει και η παιδεία. Να προβάλλουν ένα σύστημα που θα συμβάλει στην αναγνώριση της αξίας της μόρφωσης και που θα βοηθήσει τους νέους να καταλάβουν το πόσο χρήσιμη είναι.
     Επομένως, είναι ολοφάνερο το πόσο σημαντική είναι η εκπαίδευση καθώς χωρίς αυτήν αναπτύσσεται το φαινόμενο του αναλφαβητισμού με αποτέλεσμα να χάνονται κρίσιμες ευκαιρίες.

Σ. Μ.

Όλοι στα καταφύγια! 

        Τρέχουμε. Ασθμαίνουμε από το πρωί, μέχρι το βράδυ, να προλάβουμε, να είμαστε συνεπείς, εκείνη η προθεσμία έληξε, το λεωφορείο άργησε πέντε λεπτά και εμείς ασθμαίνουμε, να τα βάλουμε όλα σε μια σειρά ή και δυο. Κι ύστερα, αναρωτιόμαστε έντρομοι μπροστά από τον καθρέφτη ποτέ θα σταματήσει πια αυτή η φρενίτιδα, για να ολοκληρώσουμε τη σειρά που αφήσαμε σύξυλη στο Netflix ή να πάμε επιτέλους σε εκείνη την έκθεση φωτογραφίας που κοντεύει να τελειώσει. Θυμίζει και σκηνικό πολέμου, θα έλεγε κανείς. Εμείς, ο άμοιροι στρατιώτες του συστήματος, τρέχουμε από μάχη σε μάχη, με μόνη απόλαυση την ασφάλεια που μας παρέχουν τα “καταφύγια” .Μόνο που εδώ ο “πόλεμος” δεν σταματά ποτέ, παρά μεταμφιέζεται σε “καθημερινότητα”.

        Μπορεί να ακουστεί πολύ κοινότυπο και ανιαρό, φίλε αναγνώστη, όμως εγώ αρκούμαι στη μουσική και στα βιβλία μου. Όσο οι “σφαίρες” των υποχρεώσεων βουίζουν στα αυτιά μου, θα καταφεύγω στο πρώτο βιβλιοπωλείο, την πρώτη δανειστική βιβλιοθήκη που θα αντικρίζω, με παρέα την φωνή του  Freddie Mercury και ένα ποτήρι καφέ στο χέρι. Το δικό μου καταφύγιο λοιπόν είναι να συνδιαλέγομαι με τα πάθη των πρωταγωνιστών, να αντικρίζω τις αισθητικές οπτικές των συγγραφέων και σαν άλλος σκηνοθέτης, παντοδύναμος και δημιουργικός να συνυφαίνω μια δική μου “ταινία”, με μουσική, γεύση και μυρωδιές, ένα ολοζώντανο σκηνικό.

          Τα βιβλία και η ασθητική τους με λυτρώνουν από την πεζή καθημερινότητα. Μια καθημερινότητα που διαδραματίζεται ασθματικά γρήγορα, κοφτά και διακεκομμένα, χωρίς καμιά συνοχή ή ουσία. Όλοι λειτουργούμε σαν καλοκουρδισμένα ρομπότ, ακολουθούμε τις ίδιες διαδρομές κάθε μέρα, χαιρετάμε με τον ίδιο τρόπο, έχουμε τις ίδιες απόψεις και συνήθειες. Ένα ανιαρό και μουντό πρόγραμμα που δεν τολμά να παραβιάσει κανείς. Έτσι, τα μυθιστορήματα, τα ταξιδιωτικά κείμενα, τα ποιήματα, ακόμη και τα παιδικά παραμύθια λειτουργούν για εμένα ως “καταφύγια” που μπορούν να απαλύνουν την αβάσταχτη ομοιομορφία και την τετράγωνη λογική της καθημερινής πραγματικότητας.

          Και στ΄ αλήθεια, είναι απάνθρωπο να απαγορεύονται τα “καταφύγια” ειδικά σε έναν νέο άνθρωπο. Ίσως κανείς να μην του απαγόρευσε ρητά όχι μόνο να διαβάζει βιβλία, αλλά και να βλέπει ταινίες, να έρχεται σε επαφή με φίλους του, ή και όποια μορφή μπορεί να λάβει ένα «καταφύγιο», ωστόσο όταν μια τέτοια προσπάθεια δεν ενθαρρύνεται, παρά υποτιμάται, αυτό ισοδυναμεί με προμελετημένο εμπόδιο. Γιατί, γενικά, κυριαρχεί η αντίληψη πως ο “ελεύθερος χρόνος” ή η “ψυχική υγεία” και κάθε λογής “καταφύγιο” είναι ανθρώπινη αδυναμία, χάσιμο χρόνου και αφήνει αναξιοποίητες τις δυνατότητες του ατόμου για επιτυχία.

          Αλλά ακόμη και εάν κάποιος νέος αντιληφθεί πως αυτή είναι μια παγίδα που επινόησε το τεχνοκρατικό σύστημα, για να τροφοδοτούμε τον “πόλεμο” της καθημερινότητας, η υπερβολική πίεση που του ασκούν οι σχολικές υποχρεώσεις, τον κρατά δέσμιο των συνθηκών. Η αναζήτηση “καταφυγίου”  απαιτεί μια ενδοσκόπηση στις επιθυμίες και στις προσωπικές μας ανάγκες, κάτι που αποκλείεται από την ραγδαία απασχόληση μας με κάθε τύπου ανούσιες εργασίες, ασκήσεις, προβλήματα και εξετάσεις.

          Τελικά, ίσως πρέπει να σταθούμε μια στιγμή, για να αναλογιστούμε αν αξίζει όλη μας η ζωή να αφιερωθεί στο τεχνοκρατικό “πόλεμο”, όταν η μόνη απόλαυση είναι τα “καταφύγια”. Και αν τα καταφύγια γίνονταν η κύρια ασχολία μας, κι αν δεν χρειαζόταν πια να τρέχουμε από το λεωφορείο στη δουλεία και πίσω; Μα γιατί κανείς δεν εξετάζει αυτά τα ενδεχόμενα;

 Θ.Κ.

Cookies κάνεις; 

           Άραγε πόσες φορές την ημέρα για να ξεμπερδεύουμε ταχέως με το “αθώο” αναδυόμενο παραθυράκι, στο οποίο μας ζητείται ευγενικότατα από τον ιστότοπο να αποδεχτούμε κάποια cookies, εμείς υπακούμε με το πάτημα ενός κουμπιού; Πολλές, πάρα πολλές. Και όσο επικίνδυνο είναι να “παίρνουμε καραμέλες από ξένους”, άλλο τόσο απερίσκεπτο είναι να γίνεται ”αποδοχή όλων των cookies”. Γιατί παρόλο που θα συνεχίσουμε απρόσκοπτα  την πλοήγηση μας στο “μαγικό” κόσμο του διαδικτύου, ό,τι κι αν κάνουμε καταγράφεται, περνά από αλγοριθμική  επεξεργασία και δημιουργεί ένα προφίλ προτιμήσεων και συμπεριφορών. Έκπληξη! τα μπισκότα που τόσο απλόχερα μας προσέφερε η κυρία Google τελικά είχαν κάποιες οδηγίες που παραβλέψαμε να διαβάσουμε (γνωστά ως όροι και προϋποθέσεις).  Πώς γίνεται όμως από τη μία, το διαδίκτυο να είναι το προσιτό και ανοιχτό σε όλους και από την άλλη να καταπατά βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, και κυρίως τη δημοκρατία;

           Το διαδίκτυο σίγουρα θα μπορούσε να αποτελέσει την επιτομή της λαϊκής εξουσίας, αν παραβλέπαμε αυτά τα μελανά σημεία. Γιατί ποιο άλλο μέσο είναι τόσο εκλαϊκευμένο; Είτε ζει κανείς στα βόρεια προάστια είπε είναι άστεγος, όλοι έχουν “φωνή” στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όλοι έχουν πρόσβαση στη γνώση, τη γνώμη και τον διάλογο (ενίοτε μαλλιοτράβηγμα στα σχόλια)  και, το κυριότερο, όλα αυτά δωρεάν και χωρίς κανένα κριτήριο επιλογής. Μία τέτοια ολότητα που συμπεριλαμβάνει τον κάθε πολίτη, συναντά κανείς μόνο στα δημοκρατικά καθεστώτα.

              Και ύστερα έρχεται η συνειδητοποίηση πως ένα τέτοιο σενάριο είναι πολύ καλό, για να είναι αληθινό. Η παραποίηση της ιντερνετικής πραγματικότητας αποτελεί απόκρυψη κάποιων κινδύνων. Cookies, σκάνδαλα για παρακολούθηση συνομιλιών και ένας αλγόριθμος που τρέφεται από το διαδικτυακό μας στίγμα, επιβεβαιώνουν ότι το διαδίκτυο, με πρωτοστάτες τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είναι ένα ιδιότυπο παζάρι δεδομένων, στο οποίο κανένας δε γλυτώνει. Γιατί πόσο συμπτωματικό είναι πια να προτείνονται συνεχώς τα προϊόντα που συζητούσαμε προ ολίγου μπροστά από έναν υπολογιστή και το ξάγρυπνο μικρόφωνο του; Και αυτή είναι η αθωότερη καταπάτηση της ιδιωτικότητάς μας. Όταν τα μεγάλα διαδικτυακά συγκροτήματα, όπως το Facebook και το Twitter, εκμεταλλεύονται τέτοιες “λεπτομέρειες”,  για να κατευθύνουν την κοινή γνώμη, τότε ανακαλύπτει κανείς πως τελικά το διαδίκτυο όσο καλά μπορεί να εξυπηρετήσει τη δημοκρατία, άλλο τόσο δύναται να την καταπατήσει. Αντιφατικό, έτσι;

            Αυτό που δε συνειδητοποιούμε είναι πως το διαδίκτυο είναι ένα εργαλείο. Επειδή η ανθρώπινη φύση μας μας ωθεί να κατηγοριοποιήσουμε τα πάντα σε “καλά” και “κακά”,  δε σημαίνει πως τα πράγματα λειτουργούν έτσι. Στην πραγματικότητα, δεν είναι το διαδίκτυο που εξυπηρετεί τη δημοκρατία, αλλά ο τρόπος που θα χρησιμοποιηθεί, ο τρόπος που θα αξιοποιηθούν οι δυνατότητες που προσφέρει. Ωστόσο, η ίδια η δημοκρατία, μπορεί να λειτουργήσει ως αξιακός κώδικας, πάνω στον οποίο θα δομηθεί και η διαδικτυακή δεοντολογία. Έτσι, το διαδίκτυο θα γίνει ένα δημοκρατικό μέσο, γιατί αυτός θα είναι ο σκοπός της δημιουργίας του, και οι κανόνες λειτουργίας του θα ασπάζονται τα δημοκρατικά πρότυπα.

            Ίσως τελικά το ίντερνετ αποτυπώνει τις συνθήκες της πραγματικής ζωής, όπου όλα φαντάζουν δημοκρατικά μέχρι ένας “καλοθελητής” ηγέτης  να αξιοποιήσει την αγανάκτηση του λαού και να τον δελεάσει με πρόσχημα ανεδαφικές υποσχέσεις ευημερίας. Έτσι, και στο διαδίκτυο, καλοθελητές  όπως ο Elon Musk ή ο Mark Zuckerberg, προσφέρουν την επίφαση μιας διαδικτυακής παντοδυναμίας, με αντάλλαγμα να δεχτούμε την χορήγηση αδειών και προϋποθέσεων. Την επόμενη φορά λοιπόν που θα “αποδεχθούμε”  το κουτί με τα “μπισκότα”, ας κάνουμε τον κόπο να το ανοίξουμε. Μπορεί και να εκπλαγούμε.

Θ.Κ.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΜΑΡΣΑΛ ΜΑΚ ΛΟΥΑΝ

Αγαπητοί ακροατές,

Θα ήθελα να σας κάνω γνωστό έναν άνθρωπο που κατέκτησε τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, τον Μάρσαλ Μακ Λούαν. Ο άνθρωπος που ανέλυσε και κατηγοριοποίησε τα μέσα επικοινωνίας περίπου έναν αιώνα νωρίτερα.

Αρχικά, ποιος ήταν ο Μάρσαλ Μακ Λούαν; Ο Μάρσαλ ήταν Καναδός συγγραφέας-φιλόσοφος, ο οποίος κατέκτησε αρκετούς τίτλους, ένας από τους οποίους ήταν αυτός του καθηγητή Πανεπιστημίου. Ο Μάρσαλ όμως, δεν επαναπαύονταν σε αυτά, καθώς επιθυμούσε από πολύ μικρός να αναλύσει τα μέσα επικοινωνίας από τους αρχαίους χρόνους έως και τη μετέπειτα εξέλιξή τους. Για πολλά χρόνια ήταν άγνωστος στο πλήθος· παρ’ όλα αυτά, κατάφερε να ξεχωρίσει μέσα από την έκδοση των δύο σημαντικών βιβλίων του, σε ηλικία 50 ετών. Έτσι, ξεκινάει η εκπληκτικά συγκλονιστική καριέρα του, στην οποία διατύπωσε τις επαναστατικές θεωρίες του περί των εξελίξεων των μέσων επικοινωνίας αλλά και ολόκληρης της ανθρωπότητας.

Η κύρια θεωρία του Μάρσαλ είναι ότι «Το μέσο αποτελεί το μήνυμα», δηλαδή πως ο τρόπος επικοινωνίας δε συνεπάγεται μόνο την ανταλλαγή μηνυμάτων αλλά αποτελεί τη μορφή και το περιεχόμενο του μηνύματος. Με αυτή τη θέση ο Μακ Λούαν χωρίζει την Ιστορία σε τρεις μεγάλες εποχές ανάλογα τον τρόπο επικοινωνίας της εκάστοτε χρονικής περιόδου. Η πρώτη είναι η «ακουστική εποχή», στην οποία οι άνθρωποι επικοινωνούσαν μόνο με τη δύναμη της φωνής τους και όπως είναι λογικό δεν είχαν την ευχέρεια της τηλεπικοινωνίας. Επομένως, οι άνθρωποι ήταν αναγκασμένοι να ζουν σε ομάδες και μικρές κοινότητες, ώστε να έχουν προς όφελός τους την καλύτερη δυνατή επικοινωνία. Η έναρξη της δεύτερης είναι ακριβώς η επινόηση της γραφής. Αυτή ονομάζεται «οπτική εποχή», στην οποία πλέον ο άνθρωπος μελετάει, διαβάζει και ανακαλύπτει μόνος του τη γνώση απομονωμένα και σιωπηλά. Σιγά-σιγά δημιουργούνται τα πρώτα βιβλία τα οποία ώθησαν τον άνθρωπο πρώτον στον ατομικισμό και δεύτερον στον εθνικισμό. Η τρίτη είναι η εποχή που διανύουμε τώρα και, όπως την ονόμασε ο Μάρσαλ, χαρακτηρίζεται «ηλεκτρονική», βασικό γνώρισμά της οποίας είναι η εξάλειψη της διά ζώσης επικοινωνίας και η επιβολή του οπτικοακουστικού μέσου και κατά έναν τρόπο της εικονικής πραγματικότητας. Σε αυτό το πλαίσιο η κοινωνία συρρικνώνεται τόσο που μοιάζει με ένα πετραδάκι στον Ωκεανό. Ένα από τα θετικά της ηλεκτρονικής εποχής είναι η εκμηδένιση της απόστασης που επιτρέπει στην πληροφορία να φτάσει ακαριαία μέχρι και στο πιο απομονωμένη περιοχή.

Όμως, όπως σε όλα υπάρχουν θετικά και αρνητικά στοιχεία, το ίδιο ισχύει αναφορικά με τις επιπτώσεις της κακής χρήσης των δυνατοτήτων της τεχνολογίας. Για παράδειγμα, ο αυτοματισμός υποδηλώνει την ελευθερία από μία δουλεία αλλά ταυτόχρονα και την εμφάνιση μίας άλλης. Μπορεί ακόμη, αυτή η κακή χρήση να οδηγήσει πολύ εύκολα σε κάποια ύποπτη προπαγάνδα, η οποία αρχίζει με μία απλή διαφήμιση προϊόντων και καταλήγει συνήθως στην επιβολή ενός τρόπου ζωής.

Επομένως, η εξέλιξη της Ιστορίας θα κριθεί αποκλειστικά και μόνο από τον τρόπο, με τον οποίο θα εκμεταλλευτούμε τις δυνατότητες των μέσων επικοινωνίας.

Το μέλλον ανήκει στα χέρια μας!

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.

B. Λ.

Επικινδυνότητα του διαδικτύου

Με αφορμή το αφιέρωμα για τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και τους κινδύνους που αυτοί κρύβουν, σε αυτό το άρθρο για το ηλεκτρονικό λογοτεχνικό περιοδικό του Σχολείου μας αναλύονται κάποιοι από τους κινδύνους του διαδικτύου για τους εφήβους και οι τρόποι, με τους οποίους μπορούν να προστατευθούν.

Σημαντικό κίνδυνο για τους εφήβους αποτελεί ο εθισμός σε διαφόρων ειδών ηλεκτρονικά παιχνίδια, τα οποία συμβάλλουν στη συστολή της φαντασίας τους και τους οδηγούν ταχέως και χωρίς εμπόδιο στην κοινωνική αποξένωση, αφού οι έφηβοι τα απολαμβάνουν απροβλημάτιστοι. Οι έφηβοι μετά χαράς θυσιάζουν στον βωμό της ψυχαγωγίας τον ελεύθερο χρόνο τους, για να ασχολούνται με νόθες μορφές ψυχαγωγίας, που μπορεί να προσφέρει το διαδίκτυο. Ο εθισμός είναι τόσο μεγάλος που τους οδηγεί στο να σπαταλούν, εκτός από τον ελεύθερο χρόνο τους, ώρες από την ενασχόλησή τους με τον αθλητισμό, το διάβασμα και την κοινωνικοποίηση. Μια ακόμη μάστιγα αποτελεί η εξαπάτηση και η απώλεια προσωπικών δεδομένων των νέων από επιτήδειους, οι οποίοι τεχνηέντως αποσπούν κωδικούς πρόσβασης και άλλα ευαίσθητα δεδομένα.

Η πολιτεία και σύσσωμο το εκπαιδευτικό προσωπικό θα πρέπει να αποτελέσουν ανάχωμα για τον περιορισμό της διαφθοράς των νέων μέσα από το διαδίκτυο. Κρίνεται απαραίτητο να διοργανωθούν επιμορφωτικά σεμινάρια μαθητών και καθηγητών, ώστε να αποκτήσουν οι νέοι γνώσεις στο πώς να διαχειρίζονται τον χρόνο τους και πώς να προστατευτούν όσο βρίσκονται στο διαδίκτυο. Είναι χρήσιμο, όταν οι καθηγητές μπορούν να εντοπίζουν φαινόμενα κοινωνικής αποξένωσης των μαθητών, για να τους προσφέρουν την κατάλληλη βοήθεια.

Ακόμα, η ασφαλής χρήση του διαδικτύου στα πλαίσια του σχολείου μπορεί να διδάξει τους νέους τη σωστή διαχείριση του εργαλείου αυτού. Τέλος, εξίσου σημαντική είναι η πρόσκληση ειδικών, οι οποίοι μπορούν έγκυρα να πληροφορήσουν τους μαθητές πάνω στην κυβερνοασφάλεια.

Συμπεραίνοντας, το διαδίκτυο μπορεί να αποτελέσει πολύτιμο εργαλείο για κάθε έφηβο και να του προσφέρει παράλληλα διεξόδους ψυχαγωγίας. Ωστόσο, η λαθεμένη χρήση του μπορεί να οδηγήσει στον κοινωνικό μαρασμό και την αποξένωση.

Χ. Λ.