ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

"ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ"

ΨΥΧΟΛΟΓΟΙ


Ως ψυχολόγοι έχουμε συναντήσει πολλές περιπτώσεις ανθρώπων που κακοποιήθηκαν τόσο πολύ, ώστε να καταρρεύσουν ψυχολογικά, αλλά αυτό είναι σε διαφορετικό επίπεδο. Η παιδική εκμετάλλευση -σωματική αλλά και σεξουαλική - είναι ένα κακούργημα που επηρεάζει δραματικά την ζωή του θύματος σε όλη την διάρκεια της. Για αυτό γραφούμε αυτό το άρθρο, για να ενημερώσουμε τον κόσμο για το τι συμβαίνει στο σώμα ενός παιδιού ηλικίας 6-18 κάτω υπό τέτοιες υπερβολικά απαιτητικές συνθήκες.

Πριν από λίγο καιρό, μια ομάδα παιδιών διαφόρων ηλικιών 6 – 15 ετών κατέφυγε σε εμάς, παρόλο που στην αρχή φοβόντουσαν και ήταν σε επαγρύπνηση. Με τον καιρό ανοίχτηκαν και συνδυάζοντας τα όσα μας είπαν με τις ιατρικές και ψυχολογικές εξετάσεις που τους έγιναν φτάσαμε σε ένα συνταρακτικό συμπέρασμα.

Δούλευαν τουλάχιστον 10 ώρες την ημέρα, επί 6 ημέρες την εβδομάδα, άσχετα με την εργασία. Όλων των ειδών οι επαγγελματίες είχαν τουλάχιστον ένα παιδί στη δούλεψη τους. Τα περισσότερα παιδιά από τη συγκεκριμένη ομάδα δούλευαν σε εργοστάσιο, όπου οι συνθήκες είναι και οι χειρότερες. Έμεναν σε ειδικά δωμάτια του σπιτιού του αφέντη τους, είτε μόνα είτε με άλλους ενηλίκους εργάτες, με αποτέλεσμα να σημειώνονται περιστατικά σεξουαλικής και σωματικής κακοποίησης. Τα υπόλοιπα παιδιά της ομάδας χρησιμοποιούνταν ως καναρίνια στα ορυχεία. Ως ευαίσθητα στο μονοξείδιο του άνθρακα, τα καναρίνια πεθαίνουν, όταν ανέβουν τα επίπεδα του μονοξείδιου. Τα παιδιά θεωρούνταν αναλώσιμα και δεν κόστιζαν όσο ένας ενήλικας, όποτε ήταν τα κατάλληλα για τέτοιες εργασίες . Μια συνηθισμένη πάθηση είναι η νόσος των κόκκινων δακτύλων, όταν τα δάκτυλα ματώνουν και είναι πιο εύκολο να κοπούν. Μοναδική άμεση θεραπεία ήταν να ουρούν πάνω στις πληγές, για να σταματήσει η αιμορραγία .

Αυτά είναι μόνο λίγα από τα πολλά πράγματα που γίνονται στο σώμα των εργαζομένων αυτών παιδιών. Θα κάνουμε ότι περνά από το χέρι μας, για να σταματήσουμε αυτήν την παραφροσύνη σε βάρος των παιδιών. Και ελπίζουμε το ίδιο να κάνουν και οι αναγνώστες μας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ

«Τα μάτια του μικρού παιδιού δάκρυσαν. Αν είχαν μιλιά, τα δάκρυα του αυτά θα ομολογούσαν τα πάντα. Ακόμα και οι πέτρες θα ράγιζαν από τη συγκίνηση».

Αυτά ήταν τα πρώτα λόγια του ενηλίκου ανθρακωρύχου σχετικά με τις απάνθρωπες ατιμωρησίες του κράτους. Ακολουθεί όλη η συνέντευξη.

- Όλα ξεκίνησαν όταν δημοσιοποιήθηκαν οι φωτογραφίες με τα παιδιά που εργάζονταν στα ορυχεία σε άθλιες συνθήκες.

- Μπορείτε να αναφέρετε μερικές από τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν αυτά τα παιδιά;

- Τα προβλήματα ήταν αρκετά, τα παιδιά ήταν υποχρεωμένα να περνάνε περισσότερες από δέκα ώρες σε έναν χώρο αποπνικτικό και με κίνδυνο να παρουσιάσουν προβλήματα ακοής και έντονες δερματοπάθειες.

- Ποια ήταν η πιο συνηθισμένη ασθένεια που αντιμετώπιζαν τα παιδιά;

- Ήταν η νόσος των κόκκινων δάκτυλων, το ότι δηλαδή σκάβονταν και μάτωναν τα δάκτυλα τους λόγω του ευαίσθητου παιδικού τους δέρματος.

- Πώς αντιμετωπίζονταν περιστατικά, όπως αυτά που αναφέρατε προηγουμένως;

- Ο μονός τρόπος αντιμετώπισης αυτής της πάθησης ήταν να ουρούν στην πληγή τους, ώστε να σταματήσει η αιμορραγία. Συμφώνα με τα λόγια των παλαιοτέρων, κύριος στόχος ήταν με τον καιρό να σκληρύνει το δέρμα τους.

- Τέλος, ποια ήταν η μεταχείριση των παιδιών;

- Τρομακτικό ήταν το θέαμα που αντίκρισα. Τους χρησιμοποιούσαν στον ρολό του καναρινιού. Οι ανθρακωρύχοι χρησιμοποιούσαν τα καναρίνια, για να ελέγχουν την ποιότητα του αέρα στα ορυχεία, επειδή ήταν πολύ ευαίσθητα στο μονοξείδιο του άνθρακα. Τα πουλάκια κελαηδούσαν και έκαναν θόρυβο καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας. Αν όμως τα επίπεδα του μονοξειδίου του άνθρακα ανέβαιναν πολύ ψηλά, τα καναρίνια είχαν πρόβλημα να αναπνεύσουν και πέθαιναν. Μόλις τα καναρίνια έπαυαν να κελαηδούν, ήταν ένδειξη πως υπήρχαν επικίνδυνες αναθυμιάσεις και οι ανθρακωρύχοι έπρεπε να το εγκαταλείψουν. Τον ρόλο αυτόν αναλάμβαναν πολλές φορές τα παιδιά, αφού δεν τα υπολόγιζαν και δεν κόστιζαν τίποτε!...

ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ

Οι χώρες της ηπειρωτικής Ευρώπης και του τότε γνωστού κόσμου όπου επεκτάθηκε η βιομηχανική επανάσταση είναι οι εξής: Μεγάλη Βρετανία, βόρεια και ανατολική Γαλλία, Βέλγιο, Ολλανδία και Λουξεμβούργο, βόρεια Ιταλία, ΗΠΑ και Γερμανία.

Το 1820 το 40% του πληθυσμού της Αγγλίας ήταν κάτω των 15 ετών, ενώ μεγάλο μέρος των ανδρών είχε επιστρατευτεί. Έτσι, αφενός το εργατικό δυναμικό είχε μειωθεί δραματικά, αφετέρου κόστιζε ακριβότερα. Παράλληλα, η φτώχια μάστιζε τα γυναικόπαιδα που είχαν μείνει πίσω.

Η αγγλική κυβέρνηση με σκοπό να φτάσει τη βιομηχανική ανάπτυξη των άλλων χωρών αποφάσισε να στείλει τα ορφανά σε εργοστάσια και όχι σε ιδρύματα, με τον ορό ότι θα έμεναν σε ειδικούς κοιτώνες με εξασφαλισμένα γεύματα και θα μάθαιναν απλώς μια παράλληλη τέχνη.

Ωστόσο η «τέχνη» αυτή ήταν πολύ κουραστική. Τα παιδιά δούλευαν επί 14-16 ώρες χωρίς ποιοτικό φαγητό - και αυτό ελάχιστο - με αποτέλεσμα να τραυματίζονται κάθε μέρα λόγω της κούρασης.

Τα παιδιά δυστυχώς ξεκινούσαν να δουλεύουν εκεί από 6 ετών και έφευγαν μόλις έκλειναν τα 21 τους.

Για να μαζέψουν και αλλά παιδιά διαφήμισαν αυτές τις παιδικές θέσεις ως την τέλεια ευκαιρία, για να ξεφύγουν από την πεινά και τη μιζέρια.

Αλλά οι συνθήκες παρέμεναν άθλιες…

Κάποια στιγμή οι διαμαρτυρίες έφτασαν στο Κοινοβούλιο, το όποιο απαγόρευσε την εργασία των παιδιών ηλικίας κάτω των 9 ετών και λιγόστεψε τις ώρες εργασίας τους.

Ύστερα από χρόνια, η παιδική εργασία θεωρείται όλο και περισσότερο κατακριτέα, αλλά το φαινόμενο δεν έχει εντελώς εξαλειφθεί.

ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΙ

Από τις αρχές του 20ού αιώνα, χρειάστηκε να ληφθούν πιο δραστικά μέτρα. Ο Λούις Χιν, μέλος της επιτροπής ενάντια στην παιδική εκμετάλλευση, δημοσιοποίησε φωτογραφίες που έδειχναν παιδιά να εργάζονται στα ορυχεία. Αφού είδανε το υλικό αυτό, η επιτροπή θέλησε να κάνει μια μεταρρύθμιση με την οποία θα σταματούσε την εκμετάλλευση των παιδιών.

Το 1916 ο πρώτος νόμος ήταν αντισυνταγματικός, αργότερα το 1938 δημιουργήθηκε ο νόμος για την δίκαιη εργασία, ο οποίος ισχύει μέχρι και σήμερα. Προτού ισχύσει αυτός ο νόμος, τα περισσότερα παιδιά εργάζονταν περίπου 10 ώρες την ημέρα και 6 ημέρες την εβδομάδα. Επίσης, ο χώρος που εργάζονταν ήταν πνιγμένος σε μία ομίχλη, ένα γιγάντιο σύννεφο από σκόνη, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν προβλήματα αναπνοής, ακοής και άλλα πολλά. Η πιο συνηθισμένη πάθηση τότε ήταν η νόσος των κόκκινων δαχτύλων και το γεγονός ότι το δέρμα των παιδιών ήταν μαλακό είχε σαν αποτέλεσμα να αιμορραγούν επειδή γδέρνονταν το δέρμα. Η μόνη λύση για να επουλωθεί η πληγή ήταν να ουρήσουν επάνω.

Τα παιδιά που απήγαγαν και ανάγκαζαν να δουλεύουν τα διάλεγαν από ηλικίες 6 ως 12 ετών και τα έστελναν σε ειδικά σπίτια. Άλλαζαν τα ονόματα τους σε Γερμανικά και ανάγκαζαν και τα ίδια να μάθουν τη γλώσσα. Σε περίπτωση που αυτά επέμεναν να μιλούν πολωνικά, τα ξυλοκοπούσαν. Τους έλεγαν πως οι γονείς τους ήταν νεκροί, ακόμη και αν δεν ήταν. Παιδιά που δε θα μάθαιναν Γερμανικά ή θυμόντουσαν την πολωνική τους καταγωγή, στάλθηκαν σε στρατόπεδα νέων στην Πολωνία.

                                                "ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ"

ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ

                                    Από το ημερολόγιο του Ιωάννη Καποδίστρια                                           

Κυριακή, 8 Ιανουαρίου 1828

Σήμερα το πρωί αποβιβαστήκαμε στο Ναύπλιο της Ελλάδας. Η Βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου ήταν γεμάτη κόσμο, άντρες, γυναίκες με μωρά στις αγκαλιές τους, παιδιά, στρατιώτες, παπάδες. Όταν κατέβηκα από το πλοίο το πλήθος ξεκίνησε να ζητωκραυγάζει ενθουσιασμένο. Άλλοι χόρευαν, άλλοι έτρεχαν από εδώ και από εκεί, άλλοι χοροπηδούσαν, άλλοι έκλαιγαν από χαρά, και άλλοι απλώς χειροκροτούσαν. Η νεολαία κρατούσε δάφνες καθώς επίσης μου πρόσφερε στεφάνι ελιάς, το οποίο και δέχτηκα με χαρά. Κρατώντας το, μπήκα στην εκκλησία και από πίσω μου ακολούθησε όλος ο λαός του Ναυπλίου.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ

Ρεπορτάζ για τη δολοφονία του κυβερνήτη (27/09/1831)

Στις 27 Σεπτεμβρίου 1831 ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας δολοφονείται εν ψυχρώ από τον Κωνσταντίνο και τον Γεώργιο Μαυρομιχάλη έξω από την εκκλησία του Άγιου Σπυρίδωνα. Το μοιραίο συνέβη με τους δύο αυτουργούς προετοιμασμένους καλά , ο Καποδίστριας ταραγμένος βγάζει το καπέλο του ώστε να προέλθει στον ναό. Εκείνη τη στιγμή τον πυροβολεί ο Κωνσταντίνος ακολουθεί ο Γιώργης και τον μαχαιρώνει. Ο Ιωάννης πέφτει νεκρός, δίχως να προλάβει να πει λέξη. Μετά την δολοφονία του γράφτηκαν πολλά.

"Κείνοι που δολοφόνησαν τον Καποδίστρια δολοφόνησαν την Ελλάδα", είπε ο τραπεζίτης φιλέλληνας Ζαν Εϋνάρ. "Αν σηκώνονταν από το τάφο του, όλοι η Ελλάδα, θα έτρεχε να προσκυνήσει", είπε ο Ανδρέας Ζαΐμης.
Πολλοί αγωνιστές του 1821 έβαψαν μαύρα τα φέσια τους και ο απλός κόσμος τον θρήνησε...

"ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ"

Ο Λόγος του Κολοκοτρώνη στην Πνύκα

Σήμερα, στις 8 Οκτωβρίου 1838 ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης επισκέφθηκε το Βασιλικό Γυμνάσιο της Αθήνας και ήθελε να μιλήσει ο ίδιος στους μαθητές. Τελικά, η ομιλία έγινε στην Πνύκα. 

Εγώ ως μαθητής εκείνη την ώρα τον άκουγα με προσοχή και σκεφτόμουν αυτά που έλεγε. Ήταν πολύ ωραία, συγκινήθηκα με τα λόγια του. Το περιβάλλον ήταν πολύ φιλόξενο, είχε πολύ καλό καιρό. Πλήθος ανθρώπων βρίσκονταν εκεί. Τα παιδιά γελούσαν, έτρεχαν και έπαιζαν, ενώ οι μεγαλύτεροι τον άκουγαν και συμφωνούσαν με τα λόγια του. 

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης  φορούσε τα παράσημα του και μια μεγάλη χρυσοκόκκινη  περικεφαλαία. Ήταν ψηλός, γενναίος και έλαμπε η τιμιότητα στο πρόσωπο του, φαινόταν σπουδαίος άνθρωπος. 

Τα όνειρα του Κολοκοτρώνη ήταν να μορφωθούμε και να γίνουμε  σπουδαίοι άνθρωποι. Γενικότερα, ο Κολοκοτρώνης ως κυβερνήτης είχε αρκετό ενδιαφέρον για τον προορισμό της νέας γενιάς. Στον λόγο του, αναφέρθηκε εκτεταμένα σε αυτό το θέμα, συμβουλεύοντάς μας πως δε θα πρέπει να αναζητούμε την ευτυχία της ψυχής μας στην πολυτέλεια αλλά πρωτίστως στη μόρφωση.  

Παρακολουθήσαμε την ειρηνική σκηνή της αντιπολεμικής ταινίας Καλά Χριστούγεννα και φανταζόμαστε τη συνέχεια:

Αφού οι τρείς αντίπαλες χώρες Αγγλία, Γαλλία και Γερμανία αποφάσισαν να κάνουν ανακωχή για την ημέρα των Χριστουγέννων, έζησαν όσο πιο ειρηνικά γινόταν στην εποχή του πολέμου. Τραγούδησαν Χριστουγεννιάτικους ύμνους, χόρεψαν και έφαγαν όσο φαγητό τους βρισκόταν. Ζήσανε μια ανέμελη στιγμή, χωρίς να σκέφτονται τον πόλεμο και χωρίς να ξέρουν τι θα γίνει στη συνέχεια .Υπήρχε κατανόηση και αλληλεγγύη ανάμεσα στους εχθρούς, κατάφεραν να θάψουν τους νεκρούς τους με ανθρώπινο τρόπο. Αντάλλαξαν μεταξύ τους δώρα και προσεύχονταν όλοι μαζί, μάλιστα έπαιξαν όλοι μαζί ποδόσφαιρο με πάνινη μπάλα και τενεκεδάκια. Έπαιξαν ειρηνικά χωρίς τσακωμούς και χωρίς να υπάρχουν νεκροί από τους εχθρούς. Ενώ οι πολιτικοί που βρίσκονταν  εκτός μετώπου ζητούσαν να σταματήσει η ανακωχή και να συνεχιστεί ο πόλεμος, οι στρατιώτες δεν υπάκουσαν στις εντολές τους.

Βρίσκουμε κοινά γνωρίσματα ανάμεσα στους εμπολέμους:

1) Γάλλοι, Άγγλοι και Γερμανοί είναι απλοί άνθρωποι που αναγκάζονται να είναι στο μέτωπο και να πολεμούν.

2)      Θέλουν να γιορτάσουν ειρηνικά τα Χριστούγεννα με οποιονδήποτε τρόπο όπως χορό και τραγούδι.

3)      Δέχονται την ανακωχή και από εχθροί γιορτάζουν μαζί τα Χριστούγεννα σαν φίλοι

Εντοπίζουμε τα διαφορετικά στοιχεία ανάμεσα στους εμπολέμους:

1)      Έχουν διαφορετική εθνικότητα, πίστη και γλώσσα

2)      Διαφορετική κουλτούρα, νοοτροπία και σκέψη.

Παραθέτουμε απόσπασμα ενός άλλου αντιπολεμικού έργου με αντίστοιχο φιλειρηνικό μήνυμα:

Τέλος, ἕνα βράδυ, φτάσαμε ἔξω ἀπ' τή Μαγνησία. Ἐκεῖ ὁ κόσμος μᾶς περίμενε μέ ρόπαλα στό χέρι φωνάζοντας:

—  Αἰχμάλωτοι ἔρχονται! Κι ἔτρεχαν κατά μᾶς.
Ὁ λοχαγός τώρα τούς ἔλεγε:
—  Τραβηχτεῖτε μακριά! Ὅταν ἐμεῖς πολεμούσαμε, ἐσείς κάνατε τά κέφια σας.
Αὐτοί τότε σκόρπισαν φωνάζοντας, πώς μιά μέρα οἱ Γιουνάνηδες πάλι θά μᾶς χαλάσουν.
Ὁ λοχαγός νευριασμένος, μᾶς μάζεψε ὅλους, σαν τα πρόβατα στό μαντρί, κι ἔβαλε γύρω σκοπούς νά μᾶς φυλᾶν.
Νερό, ψωμί, τίποτα!
Ὅσοι εἶχαν λεφτά, ἔδιναν στούς σκοπούς κι ἔπιναν. Ἔδωσε κι ἡ παρέα μας σ' ἕναν ἀράπη καί μᾶς ἔφερε ἕναν ντενεκέ γεμάτο.
—  Κάντε γρήγορα, μᾶς λέει κι αὐτός, ὁ λοχαγός δέν ἀφήνει.
Ἤπια, ἤπια... ὁ ἀδερφός μου μέ τράβηξε νά πιεῖ, ρίχτηκαν κι οἱ ἄλλοι στόν κουβά, καί τό νερό χύθηκε.
Τήν ἄλλη μέρα, νύχτα ἀκόμα, ὁ λοχαγός φώναξε:
—  Ἑτοιμαστεῖτε!
Μπήκαμε στίς τετράδες σειρά καί κινήσαμε. Μᾶς πῆγε μέσα στη Μαγνησία. Ἐκεῖ μᾶς ἔκλεισε σ' ἕνα νοσοκομεῖο, πού ἦταν μέσα σέ πεῦκα, περιτριγυρισμένο μέ κάγκελα, καί μᾶς παράδωσε στά χέρια ἑνός δεκανέα.
Ἀπό τήν κούραση πείνα δέ νιώθαμε, μονάχα ἡ δίψα μᾶς ἔκοβε. Ξαπλωμένοι σάν ἄρρωστοι κάτω ἀπ' τά πεῦκα, μασούσαμε τά χλωρά πούσια. Καί σά φάνηκαν στόν οὐρανό λίγα σύννεφα, παρακαλούσαμε νά βρέξει. Αὐτά ἅπλωσαν, σκοτείνιασαν, κατέβηκαν χαμηλά, καί πάλι σιγά σιγά χάθηκαν. Ὁ ἥλιος ἔριξε τήν κάψα του τώρα πιό πολλή, κι ἐμεῖς απελπισμένοι φωνάζαμε:
— Νερό! Νερό!
Μά κανένας δέ μᾶς ἄκουγε.

 

" ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΟΛΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ"

      ΠΟΙΗΤΕΣ

Στα Αρχαία Ελληνικά, δημιουργήσαμε ένα οκτάστιχο τραγούδι με ομοιοκαταληξία, χρησιμοποιώντας τέσσερις λέξεις προκαθορισμένες από τον παρακάτω λεξιλογικό πίνακα. 

πείθω θ. πειθ-, πιθ-, ποιθ- [στο κείμενο συναντήσατε τους τύπους: πέπεικας, πείθεσθαι, πείθονται]
		Αρχαία Ελληνική	Αρχαία / Νέα  Ελληνική	Νέα  Ελληνική
		Πειθώ [θεά] τὸ πίστωμα [= η εγγύηση, το εχέγγυο] πιστικός [=1. πιστός, 2. πειστικός]	ἡ πειθώ   πειστικός τὸ πεῖσμα [= (α.ε.) επιβεβαίωση, (ν.ε.) έντονη επιμονή] πιστεύω ἡ πίστις(-η) πιστός πιστῶ (ν.ε. πιστώνω) ἡ πιστότης (-τητα) [= (α.ε.) ειλικρίνεια, (ν.ε.) η ακρίβεια στην απόδοση ενός πράγματος] ἡ πίστωσις (-η) ὁ πιστωτής [= (α.ε.) εγγυητής, (ν.ε.) αυτός που δανείζει χρήματα] πιστωτικός πιθανός ἡ πιθανότης (-τητα) ἡ πεποίθησις (-η)	πειστήριο πειστικότητα πιστευτός πεισμώνω πεισματάρης
		ἡ πειθανάγκη ἀπειθῶ [= είμαι ανυπάκουος] ἀναπείθω παραπείθω εὔπειστος [= 1. αυτός που πείθεται εύκολα 2. πιθανός]	πειθαρχῶ ἡ πειθαρχία πειθήνιος [= υπάκουος] πιστοποιῶ πιθανολογῶ ἐμπιστεύω (ν.ε. εμπιστεύομαι) μεταπείθω [= αλλάζω γνώμη σε κάποιον] καταπείθω [= πείθω κάποιον εντελώς] διαπιστεύω ἀξιόπιστος εὔπιστος [= ευκολόπιστος] ἡ ἀπείθεια [= η ανυπακοή] ἀπειθής	πειθαναγκάζω εμπιστοσύνη απείθαρχος διαπιστευτήριο

Ο Θεμιστοκλής είναι αξιόπιστος

Και καθόλου εύπιστος

Επίσης είναι πειστικός

Και καθόλου παραπειστικός

Ο Θεμιστοκλής είναι φιλομαθής

Και εγωπαθής

Και ο Σωκράτης είναι συμπαθής

Και πολύ φιλόσοφος.

ΦΙΛΟΛΟΓΟΙ  

2.  Καταγράψαμε τα τρία θέματα του ρήματος «λέγω». Κάνοντας αναζήτηση στο Σώμα Νέων Ελληνικών Κειμένων της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, δώσαμε μία πρόταση / περίοδο με ολοκληρωμένο νόημα για το κάθε ένα.

 Θ.λεγ-, λογ-, *Fρη

 Παρήγορο, βέβαια, είναι τρόπος του λέγειν.

Χρειάστηκε να πει δυο-τρία συμπαθητικά λογάκια, απολογούμενη η Έλλη Στάη όταν ξεκινούσε την εκπομπή της λίγο αργότερα, "τι να κάνουμε, υποχρεωνόμαστε να καλύψουμε τις ανάγκες που έχει δημιουργήσει η έλλειψη της κάμερας".

Είναι δουλειά του πολίτη να εμποδίσει την κυβέρνηση να κάνει λάθος…" (ρήσεις σοφών).

"ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ ΠΕΡΙΛΕΟΥΣ ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ"

ΡΗΤΟΡΕΣ

Με ποια ρητορικά τεχνάσματα ο Περικλής υποστηρίζει τα επιχειρήματα του και πως εσείς τα αξιολογείτε;

Ξεκινώντας από το κεφάλαιο 42, ο Περικλής λέει πως μακρηγόρησε τόσο πολύ σχετικά με την πόλη του, την Αθήνα, χωρίς όμως να αναφέρει με κάθε λεπτομέρεια τα κατορθώματα της, έτσι ώστε να μην υπάρξει αμφισβήτηση από τους Φιλoλάκωνες. Συνεχίζει λέγοντας ότι όσοι έχουν διαφορετική πεποίθηση για αυτά που εξιστορεί επιβάλλεται να είναι πρώτοι στην γραμμή του πολέμου, δίχως να βλάπτουν την κοινή προσπάθεια με προσωπικά τους λάθη. Προσθέτει ότι ο πιο σπουδαίος σκοπός στον βίου ενός Αθηναίου πολίτη είναι να αγωνιστεί για την πατρίδα του και να βγει νικητής από αυτό. Υπενθυμίζει στους ακροατές του πως όλα αυτά για τα όποια μάχονται τα κατέκτησαν με μεγάλους κόπους και φιλότιμο οι πρόγονοί τους, οι πατέρες τους. Ενώ όταν πίστευαν ότι θα αποτύχουν στην μάχη, τότε ενθάρρυναν τους εαυτούς τους με αποτελεσματικά μέσα λέγοντας πως δε θα στερήσουν από την πόλη την ευκαιρία να ελευθερωθεί. Ο ρήτορας επισημαίνει ότι όσοι δείξουν την ανδρεία που χρειάζεται θα φύγουν ως ήρωες και τάφος τους θα είναι όλη η γη, ενώ θα συνεχίζουν να δοξάζονται και πολύ καιρό μετά τον θάνατο τους. Και δεν πρέπει ποτέ να δειλιάσουν, γιατί είναι περισσότερο ταπεινωτικό από το να χάσουν την ζωή τους.

Απευθύνεται στους γονείς των πεσόντων προσπαθώντας να τους παρηγορήσει για τις ζωές των παιδιών τους που χάθηκαν, εφόσον τους κάνει κατανοητό ότι δεν σκοτώθηκαν χωρίς αίτια. Τους επισημαίνει ότι πρέπει γεμίσουν τις ψυχές τους με θάρρος και να αντιμετωπίσουν την κατάσταση με τόλμη αναπληρώνοντας το κενό που άφησαν πίσω τα παιδιά τους, για την αποκατάσταση της ελευθερίας της πόλης τους. Ομιλεί στα αδέλφια και τους υιούς των πεσόντων λέγοντάς τους πως θα πρέπει να καταβάλουν μεγάλη προσπάθεια για να φτάσουν το επίπεδο ανδρείας των νεκρών αδελφών τους. Τέλος, κλείνει  αναφερόμενος στα παιδιά που αναλαμβάνει η πολιτεία μετά τον θάνατο των πατέρων τους μέχρι την ενηλικίωση τους και για τα στεφάνια που καταθέτονται στους νεκρούς.

Όλα αυτά είναι τεχνάσματα του Περικλή στην προσπάθειά του να πείσει όλους τους άνδρες συμπολίτες του ότι αξίζει να πολεμήσουν και να νικήσουν, αλλά ακόμα και να πέσουν για την τιμή της πόλης τους και να προστατεύσουν για ακόμη μια φορά τη δημοκρατία.

ΦΙΛΟΛΑΚΩΝΕΣ 

1. Θεωρείτε ότι η αξιοπιστία των ανδραγαθιών εξαρτάται από την ερμηνεία που οι ακροατές δίνουν στα λόγια του ρήτορα;

 Η αξιοπιστία των ανδραγαθιών εξαρτάται από την ερμηνεία των ακροατών διότι δεν υποστήριζαν όλοι οι ακροατές τον Περικλή, άρα, δεν πίστευαν όλοι πως οι ισχυρισμοί του ήταν αληθείς. Οι υποστηρικτές του Περικλή, πίστευαν στις αξίες της Αθήνας οπότε θεωρούσαν τα λόγια του Περικλή αξιόπιστα αφού οι ανδραγαθίες των προγόνων προέρχονταν από τις αξίες που διέπουν την πόλη. Οι φιλολάκωνες δεν υποστήριζαν το πολιτικό σχέδιο του Περικλή, επομένως, θεωρούσαν τους ισχυρισμούς του υπερβολικούς και προπαγανδιστικούς με αποτέλεσμα να αμφισβητούν το αν οι ανδραγαθίες ήταν πραγματικές. Άρα, η αξιοπιστία των ανδραγαθιών είναι ανάλογη της ερμηνείας των ακροατών, η οποία επηρεάζεται από τις πολιτικές τους πεποιθήσεις. Ιδιαίτερα οι φιλολάκωνες επηρεάζονται και από τις συνθήκες που επικρατούν καθώς  θεωρούν  τον Περικλή υπεύθυνο για την παρακμή της Αθήνας, με αποτέλεσμα να θεωρούν αναξιόπιστα τα λεγόμενά του.

2.  Είναι ο ανθρωπιστικός χαρακτήρας της Αθήνας πραγματικός;

  Ο Περικλής στον λόγο του εξιδανικεύει την Αθήνα και μιλάει για τον ανθρωπιστικό της χαρακτήρα. Όμως η πόλη ενεργεί υπέρ των πολιτών της και ο χαρακτήρας της δεν είναι πάντα ουσιαστικά ανθρωπιστικός, αφού σκοπός των πράξεων και των θεσμοθετήσεών της είναι να εξυπηρετεί πρώτα τα δικά της συμφέροντα και μετά τα συμφέροντα των άλλων πόλεων της Αθηναϊκής Ηγεμονίας. 

ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΑΝΑΛΥΤΕΣ

1. Είναι εύκολο ή δύσκολο να πειστείτε ότι ο ρήτορας λέει την αλήθεια; 

Είναι εύκολο να πειστεί ο αναγνώστης ότι ο ρήτορας λέει την αλήθεια καθώς στα κεφάλαια 42-46 παρουσιάζεται η αξία της θυσίας. Πιο συγκεκριμένα, έκαναν τη θεωρία πράξη, γιατί οι πράξεις των νεκρών δε διαψεύδουν τον ρήτορα, όπως αναγράφεται στα παραπάνω κεφάλαια. Αντίθετα, οι νεκροί με τη θυσία τους επαληθεύουν το εγκώμιο του ρήτορα. Γενικότερα, τα επιχειρήματα είναι πειστικά λόγω των επιτευγμάτων της Αθήνας μέσω των λαμπρών έργων της και χάρη στα ανδραγαθήματα των νεκρών. Επομένως, γι’ αυτό τον λόγο ο Περικλής εξυμνεί την Αθήνα με υπερβολές, για να υποδείξει την αξία της και να δώσει θάρρος στους πολεμιστές.

2. Θεωρείτε ότι είναι εύστοχος ή άστοχος ο λόγος του Περικλή στην προσπάθεια του να ισοσταθμίσει τον ηρωισμό των νεκρών με τα εγκώμιο που τους μπλέκει;

Ωστόσο, σε πολλά σημεία των κεφαλαίων παρουσιάζονται αρκετές υπερβολές που αφαιρούν το κυρός και την πειστικότητα των επιχειρημάτων του Περικλή με αποτέλεσμα να χάνεται η εγκυρότητά τους. Συγκεκριμένα, ακόμα και αν ο Περικλής εκφράζει την ανωτερότητα της Αθήνας, δεν παρουσιάζεται παρά μόνο με λαμπρά οικοδομήματα τα οποία δεν έχουν να συνεισφέρουν τίποτα στην εμπόλεμη κατάσταση την οποία βρίσκεται η Αθήνα εναντίον της Σπάρτης. Επίσης, ο ρήτορας πιστεύει ότι μόνο στους Αθηναίους νεκρούς αξίζει να υμνούνται με έργα. Τέλος, από πολεμική άποψη οι Σπαρτιάτες είναι πιο αφοσιωμένοι στην επίπονη εκπαίδευση και άσκηση, ενώ οι Αθηναίοι προτιμούν να εκπαιδεύονται μέσα από τους τρόπους ζωής τους. Για αυτό, ο επιτάφιος λόγος του Περικλή δεν είναι αντικειμενικός και εμπλουτισμένος με άκρως λογικά επιχειρήματα.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΑΘΗΝΑΙΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ

1. Πώς αισθάνεστε ως επιζώντες;

Τα συναισθήματα είναι ανάμικτα, καθώς είμαστε ταυτοχρόνως λυπημένοι για τον θάνατο των συμπολιτών μας αλλά και περήφανοι για τον ηρωισμό και την ανδρεία τους. Ο θάνατος για την πατρίδα είναι ορόσημο αιώνιας δόξας και τιμής . Όσο για τα παιδιά των πεσόντων, θα φροντίσει η πολιτεία  για την ανατροφή τους και, όταν ενηλικιωθούν θα παραλάβουν μια πανοπλία του οπλίτη στην εορτή των Διονυσίων. Τα κορίτσια θα αποκατασταθούν στα δεκαέξι του χρόνια.

2. Νιώθετε το χρέος να ακολουθήσετε το παράδειγμα των νεκρών πολεμιστών μετά τον λόγο του Περικλή; 

Ως Αθηναίοι πολίτες νιώθουμε την ευθύνη να ακολουθήσουμε το παράδειγμα των νεκρών πολεμιστών, όπως μας είπε ο σπουδαίος Περικλής στον λόγο του, διότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη τιμή από τον θάνατο για την πατρίδα. Αυτοί που έπεσαν για την πατρίδα μας δίνουν το κίνητρο να τους τιμήσουμε, αλλά και αν χρειαστεί να δώσουμε και οι ίδιοι τη ζωή μας για την Αθήνα. Αν υπάρχει κάτι πιο σημαντικό από το αποτέλεσμα του αγώνα, αυτό είναι το αγωνιστικό φρόνημα, όπως απέδειξαν οι νεκροί με την θυσία τους.

"ΕΑΛΩ Η ΠΟΛΙΣ"

Ένας εκ των επιζώντων υπερασπιστών της Πόλης γράφει... 

                                                                       

   Κωνσταντινούπολη, 3/6/1453

Είμαστε τρεις από τους ελάχιστους επιζώντες στρατιώτες  που πολέμησαν στη μάχη της Κωνσταντινούπολης με τους Οθωμανούς και επιθυμούμε να μοιραστούμε αυτό το γεγονός με τους συνανθρώπους μας.

Αρχικά, πριν την εισβολή των Οθωμανών στα εδάφη της Κωνσταντινούπολης,  ο Κωνσταντίνος Δραγάτση  Παλαιολόγος εκφώνησε έναν ενθαρρυντικό λόγο, για να τονώσει το ηθικό όλων των πολεμιστών και να μας μεταλαμπαδεύσει την τόλμη και το ένστικτο της αυτοθυσίας  του. Με αυτό τον λόγο κατάφερε να γιγαντώσει την εθνική υπερηφάνεια μας, με αποτέλεσμα εμείς να υπερασπιστούμε όσο πιο γενναία μπορούσαμε την  γενέτειρα πόλη μας.

Αναφορικά με το ζήτημα της ένωσης των δύο εκκλησιών, θέλουμε να εκφράσουμε τη δυσαρέσκεια μας καθώς πιστεύουμε ότι  αυτό δεν θα ωφελήσει σε τίποτε, εφόσον η βοήθεια που μας υποσχέθηκαν οι Λατίνοι δεν εστάλη ποτέ. Λόγω αυτού του γεγονότος η συμπόρευση της Δυτικής με την Ανατολική Εκκλησία είναι αδύνατη.

Κ. Α. -  Ι. Α. 

Η Ιθάκη του Κ. Π. Καβάφη

Το ποίημα του Καβάφη περιγράφει την Ιθάκη του και γενικά την Ιθάκη όλων

μας, εννοώντας τον σημαντικό στόχο που έχει κάθε άνθρωπος στη ζωή του,

δίνοντας ένα αισιόδοξο κλίμα στο όλο ποίημα. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρεται

στις απολαύσεις, τις χαρές και τις ευχαριστήσεις που θα περάσεις στο ταξίδι

σου, για να εκπληρώσεις τον προσωπικό σου στόχο, καθώς και τις γνώσεις

που θα αποκτήσεις και τις εμπειρίες που θα ζήσεις, όπως καταλαβαίνουμε από ό,τι 

αναφέρεται μέσα στο έργο του Καβάφη.

Ο Καβάφης στο ποίημά του χρησιμοποιεί β΄ ενικό πρόσωπο. Το κάνει αυτό,

γιατί θέλει να απευθυνθεί στους αναγνώστες και πιθανώς αναφέρεται σε

ανθρώπους που επιδιώκουν σημαντικούς στόχους. Αυτή η χρήση β΄ ενικού

προσώπου ζωντανεύει το ποίημα και δίνει έναν συμβολικό καθώς και

διδαχτικό τόνο.

Ν. Τ. 

Οι νόμοι επισκέπτονται τον Σωκράτη

Ο Σωκράτης ήταν ένας φιλόσοφος που ήταν αντιδραστικός, με λίγα λόγια τα έλεγε έξω από τα δόντια. Στις συναντήσεις όπου τον άκουγαν οι συνομιλητές και οι άλλοι Αθηναίοι ακροατές κατηγορούσε την κυβέρνηση, αλλά δίδασκε τους πολίτες να σέβονται τους νόμους. Έτσι, και οι βουλευτές τον κατηγορούσαν με ψεύτικες κατηγορίες και τον έκλεισαν στην φυλακή. Η ποινή του ήταν θάνατος. Γι' αυτό, λίγο πριν πιει το κώνειο, το δηλητήριο, οι μαθητές του μαζεύτηκαν να τον αποχαιρετήσουν. Εκεί η μαθητές του του πρότειναν να τον βοηθήσουν να δραπετεύσει, αλλά αυτός αρνήθηκε λέγοντας: «Αν δραπετεύσω εγώ που υποστηρίζω ότι πρέπει όλοι οι πολίτες να σέβονται τους νόμους, τότε θα με θεωρήσουν ψεύτη, γιατί ό,τι τους έλεγα τόσο καιρό ήταν ψέματα». Έτσι, ο Σωκράτης ήπιε το δηλητήριο και πέθανε. Θα χαρακτήριζα τον Σωκράτη ως έναν νομοταγή, συνειδητό πολίτη και συνεπή δάσκαλο, ο οποίος μέχρι το τέλος της ζωής του έμεινε πιστός στις αξίες και στα πιστεύω του. Ήταν ένας από τους μεγαλύτερους φιλόσοφος όλων των εποχών.

Ε. Κ.

 

Ο Σωκράτης ήταν ένας άνθρωπος ταπεινός, νομοταγής και το μόνο που ήθελε ήταν να μην καταπατήσει όλα όσα πίστευε. Ακόμη και όταν τον δίκασαν με ψεύτικες κατηγορίες, τον εξόρισαν στην φυλακή και τον καταδίκασαν με τη θανατική ποινή, εκείνος δεν έφερε αντιρρήσεις ούτε που προσπάθησε να υπερασπιστεί τον εαυτό του, ώστε να σωθεί. Οι περισσότεροι θα χαρακτήριζαν αυτήν τη συμπεριφορά ως ένοχη και θα θεωρούσαν πως, για να μην φέρνει αντιρρήσεις, όλες οι κατηγορίες θα ήταν αληθινές, όμως δεν ήταν έτσι τα πράγματα. Ο Σωκράτης είχε την ευκαιρία να αποδράσει, όμως δεν το έκανε, γιατί γνώριζε πολύ καλά πως, αν καταπατούσε αυτός τους νόμους, θα υπήρχε αναστάτωση και κατάρρευση των νόμων από όλους τους πολίτες. Επίσης, αρνούνταν να καταπατήσει όλα όσα δίδασκε τόσο καιρό στους μαθητές του, ήθελε να μείνει πιστός και νομοταγής μέχρι το τέλος, ήθελε να υπάρχει δικαιοσύνη και να μην πράξει κάτι που ήταν αντίθετο προς αυτήν. Έτσι, αποφάσισε να μείνει σιωπηλός και ήπιε το κώνειο, όταν έφτασε η ώρα. Ο Σωκράτης έμεινε χαραγμένος στην ιστορία, αφού μετά τον θάνατό του καταγράφτηκε η διδασκαλία του από τους μαθητές του. Ήταν ένας σπουδαίος άνθρωπος, αν και πολλοί από εμάς ίσως δεν καταλαβαίνουμε εύκολα την λογική τος και όλα όσα έκανε. Όμως ο Σωκράτης ήταν άνθρωπος που δεν σκεφτόταν το ατομικό του συμφέρον αλλά το συμφέρον όλης της κοινωνίας και γι΄ αυτό τιμωρήθηκε με έναν άδικο τρόπο.

Α. Μ.  

"ΑΠΟΛΕΙΠΕΙΝ Ο ΘΕΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΝ" ΚΑΙ ΕΥΚΛΕΙΔΕΙΑ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΜΕ ΚΟΙΝΟ ΠΑΡΟΝΟΜΑΣΤΗ ΤΑ ΚΑΠΕΛΑ ΤΟΥ ΕΝΤΟΥΑΡΤ ΝΤΕ ΜΠΟΝΟ

ΚΟΚΚΙΝΟ ΚΑΠΕΛΟ

Ο Αντώνιος είχε χαρακτηριστεί από πολλούς ως ο εχθρός του εαυτού του, εξαιτίας της επιπολαιότητάς του, η οποία τον οδήγησε τελικά στον θάνατο. Να γράψετε μια συναισθηματική επιστολή του Αντώνιου προς την αγαπημένη του Κλεοπάτρα, στην οποία ο ίδιος την κατηγορεί για την προδοσία του στόλου αλλά και του ιππικού του εναντίον του.

Αγαπημένη μου Κλεοπάτρα,

Νομίζω  ότι με πρόδωσες.

Γιατί με πρόδωσες;

Εγώ σε αγαπούσα … γιατί πρόδωσες εμένα και τον στόλο μου;

Εγώ ήμουν έτοιμος να παρατήσω την Οκταβία,

Και εσύ με πρόδωσες με τέτοιον τρόπο.

Είχαμε κάνει όνειρα… και εσύ τα ξέχασες.

Είχαμε πει ότι θα μοιραζόμασταν τα βασίλεια μας.

Τώρα φοβάμαι πως το τέλος πλησιάζει, δεν μπορώ να κάνω τίποτε άλλο χωρίς εσένα.

Χωρίς το βασίλειο μου είμαι ένα τίποτα και η δικιά σου προδοσία με οδηγεί σε αδιέξοδο.

Ήμουν ο βασιλιάς ενός τεράστιου κράτους το οποίο απέκτησα με μεγάλους αγώνες και τώρα έχω χάσει τα πάντα.

Και μαζί με τα υλικά αγαθά έχασα και εσένα και αυτό είναι που δεν αντέχω.

Δεν έχω λόγο πια για να ζω…

Εκτός αν εσύ γυρίσεις σε εμένα…

ΑΣΠΡΟ ΚΑΠΕΛΟ

Να πάρετε συνέντευξη από τον ποιητή Καβάφη, αναζητώντας περισσότερες πληροφορίες για τους ήχους μελωδικών οργάνων και τη μεγάλη φασαρία από κόσμο που χόρευε με βακχικούς αλαλαγμούς στην Αλεξάνδρεια, καθώς και για την τραγική και ντροπιαστική οπισθοχώρηση του Μάρκου Αντώνιου και της Κλεοπάτρας. 

• Καλημέρα σας, κύριε Καβάφη, είμαστε μαθητές από το 3ο Γυμνάσιο Κολχικού – Λαγκαδά  και θα θέλαμε να σας θέσουμε μερικές ερωτήσεις. Είστε έτοιμος να ξεκινήσουμε;
• -        Ναι. παιδιά, ακούω τις ερωτήσεις σας.
• -         Για ποιο λόγο ακούστηκαν ήχοι μελωδικών οργάνων κάθε λογής και πού οφείλονταν οι κραυγές από τον κόσμο που χόρευε με βακχικούς αλαλαγμούς;
• -         Οι ήχοι των οργάνων και  η μεγάλη φασαρία από το πλήθος που χόρευε είχαν σχέση με τον θεό Διόνυσο που εγκατέλειπε τον Αντώνιο.  Η πορεία τους έμοιαζε να περνάει από τη μέση της πόλης με κατεύθυνση προς την έξω πύλη που έβλεπε προς τους εχθρούς.  Λόγω της ησυχίας που επικρατούσε στην πόλη εξαιτίας της  αγωνίας και του φόβου για ό,τι θα ακολουθούσε, καθώς ο Αντώνιος αποφάσισε να κάνει ναυμαχία στο Άκτιο, ο ήχος των οργάνων και η φασαρία που σπάει τη σιωπή ξαφνικά δίνει την εντύπωση ότι είναι κάποιος «αόρατος θίασος» του Διονύσου που αποχωρεί θορυβωδέστατα. Ο Αντώνιος πάντα ήθελε να ταυτίζεται με τον Διόνυσο και η εγκατάλειψή του τον επηρεάζει και τον προβληματίζει ψυχολογικά, αλλά δεν τον οδηγεί στην αποχώρηση από τη μάχη.
• -         Γιατί θεωρείτε ότι μετά την ήττα από τον Οκταβιανό στην ναυμαχία του Ακτίου ο Αντώνιος και η Κλεοπάτρα αποσύρονται ντροπιαστικά στην Αλεξάνδρεια;
• -         Φοβήθηκαν και οι δύο ότι θα χάσουν την ελευθερία τους και θα πέσουν στα χέρια του εχθρού, ότι θα υποστούν βασανιστήρια και εξευτελισμούς. Για αυτό και αυτοκτονεί ο ένας μετά τον άλλο.
• -         Εσείς συμφωνείτε με αυτή την κίνηση τους;
• -         Εγώ πιστεύω ότι δεν το πήραν ψύχραιμα. Δεν έκατσαν να τα ζυγίσουν και να δουν τις αιτίες.
• -         Κύριε Καβάφη θα σας πω και την δικιά μου άποψη. Λοιπόν αυτό που έκανε η Κλεοπάτρα και ο Αντώνιος είναι και ντροπιαστικό και δεν συμβιβάζεται με τη θρησκεία μας. 

ΜΠΛΕ ΚΑΠΕΛΟ

Να γράψετε τον λόγο του Αντώνιου, που έχοντας έρθει αντιμέτωπος με την απώλεια της Αλεξάνδρειας δίνει οδηγίες με σθένος και ψυχραιμία στους οικείους του στρατιώτες, συνεργάτες και δούλους, διδάσκοντάς τους πως η αξιοπρέπεια είναι το μεγαλύτερο αγαθό.

Αδέλφια μου, συστρατιώτες μου, συνεργάτες και βοηθοί,

  Μην στεναχώριεστε για την ήττα μας στην ναυμαχία του Ακτίου, ο εχθρός ήταν πιο δυνατός και πιο προετοιμασμένος από εμάς και μας σύντριψε. Σε λίγο έρχεται το τέλος μας, αλλά δεν πρέπει να κλαίμε και να πονάμε για τον χαμό μας. Τουλάχιστον θα φύγουμε ηρωικά, γιατί σταθήκαμε σαν βράχος απέναντι στον εχθρό μας. Ομολογώ ότι εμείς οι Ρωμαίοι νικηθήκαμε από τα αδέλφια μας, ΡΩΜΑΙΟΙ ΑΠΟ ΡΩΜΑΙΟΥΣ νικημένοι. Η ψυχραιμία πρέπει να είναι σύμβουλός μας και όχι απέναντι μας. Οργανωθείτε γιατί σε λιγότερο από 2 ώρες ο εχθρός καταφθάνει.

 Εσείς, στρατιώτες μου, αν τυχόν πεθάνω από την οργή του Καίσαρα που ατίμωσα την αδελφή του δε θέλω να ξεχάσετε ποιοι είστε. Δε θέλω να ξεχάσετε έμενα, παρά να με τιμήσετε για τις υπηρεσίες που σας πρόσφερα όσο ήμουν ακόμα στρατηγός. Η συνέχειά μου τώρα είναι ο θάνατος: ή θα με πιάσει ο εχθρός η θα αυτοκτονήσω. Η δική σας συνέχεια δε γνωρίζω ποια θα είναι: ή θα θανατωθείτε ή θα συνεχίσετε να είστε στρατιώτες κάτω από την ηγεσία ενός νέου άτιμου στρατηγού που δε θα σας σέβεται και θα σας κακομεταχειρίζεται.  Σας εύχομαι να συνεχίσετε τη ζωή σας και να ξεχάσετε τους αιμοβόρους και άτιμους εχθρούς σας.

ΜΑΥΡΟ ΚΑΠΕΛΟ

Να συντάξετε μια σελίδα ημερολογίου του Αντώνιου την παραμονή της μεγάλης επίθεσης του Οκταβιανού, τη στιγμή που ο πρώτος αντιλαμβάνεται ότι η ήττα του είναι δεδομένη και ότι όλα όσα απέκτησε στη ζωή του και όλα όσα ονειρευόταν για το μέλλον του, πλέον στερεύουν και δε θα υπάρχουν πια. 

Αγαπημένο μου ημερολόγιο, 

 Είναι πλέον η παραμονή της μεγάλης επίθεσης του Οκταβιανού. Σαν θαρραλέος και σαν έτοιμος το αντιμετωπίζω, αλλά η ήττα μου είναι δεδομένη. Ό,τι πραγματεύομαι και ονειρεύομαι από καιρό δεν υπάρχει πια λόγος, εφόσον όλα αυτά στερεύουν και δεν υπάρχουν πια.

Δεν υπάρχει πια νόημα για τα πάντα. Η ήττα μου είναι φανερή και ξέρω ότι είναι το τέλος μου. Δεν έχω καμία ελπίδα να νικήσω αυτόν τον αγώνα, όσο και να προσπαθώ, οπότε δεν υπάρχει λόγος να το κάνω. Ακόμα και αν όλα γίνονται για έναν λόγο, η ήττα μου μαθεύτηκε και όλα πλέον έχουν τελειώσει για εμένα.

Ο βίος μου παρουσιάζει παραδείγματα προς αποφυγήν και όχι προς μίμηση. Θα ηττηθώ από τον Οκταβιανό στη ναυμαχία του Ακτίου. Και μάλιστα θα αποσυρθώ μαζί με την Κλεοπάτρα στην Αλεξάνδρεια. Για αυτόν τον λόγο δεν υπάρχει νόημα να συνεχίσω την προσπάθεια μου. Μάλιστα θα τα παρατήσω, γιατί χάθηκε το νόημα ζωής μου.

  

 Η ταραχώδης ζωή μου και το τέλος μου ξετυλίγονται μπροστά στα μάτια του κόσμου. Μάταιες ελπίδες. Ήρθε η ώρα να αποχαιρετήσω την Αλεξάνδρεια μου. Αποχαιρετώ και τον Διόνυσο. Ως Ρωμαίος στρατηγός ξέρω πως ήρθε το τέλος μου.

Νικήθηκα από τα βέλη του έρωτα.

ΚΙΤΡΙΝΟ ΚΑΠΕΛΟ

Να δώσετε ένα αισιόδοξο φινάλε στην ιστορία του Αντώνιου και της Κλεοπάτρας, ξεκινώντας από τον δυναμισμό και την έλλειψη λιποψυχίας του Ρωμαίου στρατηγού, τόσο όταν συνειδητοποιεί ότι ο προστάτης θεός του Διόνυσος τον εγκαταλείπει όσο και μετά τη Ναυμαχία στο Άκτιο το 31 π.Χ.

Ο Αντώνιος ξέφυγε μαζί με την Κλεοπάτρα στην Αλεξάνδρεια ύστερα από τη ναυμαχία εναντίον του Οκταβιανού. Εκεί βρήκανε μια μικρή καλύβα, για να μείνουνε για την ώρα. Μετά από 6 μήνες δουλειάς κατάφεραν να αγοράσουν ένα σπίτι και να ζήσουν ευτυχισμένοι.     

                Αλλά πού να ήξεραν ότι τους κυνηγάει ο Οκταβιανός με τους χιλιάδες στρατιώτες του! Μετά από έναν μήνα αφότου ξεκίνησαν να τους βρουν ένας φίλος τους ψαράς που ψάρευε για να πουλήσει στην αγορά, είδε τα καράβια του να έρχονται. Αμέσως έτρεξε να τους προλάβει τα μαντάτα. Μόλις τα έμαθαν πάγωσαν από τον φόβο τους.

                Αλλά ο Αντώνιος είχε μια ιδέα. Πήγε γρήγορα στην αγορά και αγόρασε δηλητήριο. Αμέσως έστειλε τον ψαρά να παραδώσει μια πρόσκληση στον Οκταβιανό για να δειπνήσουνε ειρηνικά στο σπίτι τους. 5 μέρες μετά ο Οκταβιανός αγκυροβόλησε στο λιμάνι. Ο ψαράς παρέδωσε την πρόσκληση και ο Οκταβιανός δέχθηκε.

                Την επόμενη μέρα ο Αντώνιος μαζί με την Κλεοπάτρα ετοίμασαν φαγητό και πήρε 2 μπουκάλια κρασί για να φιλέψει τον καλεσμένο του. Σέρβιρε το κρασί και λίγο πριν φτάσει έριξε το δηλητήριο στο ποτήρι του Οκταβιανού. Αυτοί έκατσαν πριν μπει ο καλεσμένος για να τον βάλουν να κάτσει εκεί που είναι το δηλητηριασμένο κρασί.  

                Κάθεται λοιπόν ο Οκταβιανός για να δειπνήσουνε. Κατευθείαν ο Αντώνιος κάνει πρόποση για να πιεί ο καλεσμένος τους. Πίνει και μετά από λίγο πέφτει στο πάτωμα νεκρός. Αμέσως το ζευγάρι φεύγει τρέχοντας από τη πίσω πόρτα. Ο φίλος τους ο ψαράς είχε πάρει από πριν καμήλες για να φύγουν και οι τρείς στην Ιορδανία.            

                Εκεί αγόρασαν δύο σπίτια: ένα για τον ψαρά και ένα για το ζευγάρι. Εγκαταστάθηκαν εκεί, έπιασαν και δουλειές και έζησαν ευτυχισμένοι μαζί.

 

 ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΑΠΕΛΟ

Η ενδιαφέρουσα και περίπλοκη προσωπικότητα του Ρωμαίου στρατηγού δε θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητη από τον κόσμο της τέχνης. Να δημιουργήσετε ένα ποίημα, μια ζωγραφιά, μια αφίσα ή ένα κολλάζ για τη θυελλώδη σχέση του με την Κλεοπάτρα.

 Ο Αντώνιος ετοιμαζόταν για πόλεμο με τους Πάρθους. Κάλεσε την Κλεοπάτρα   να λογοδοτήσει για την κατηγορία πως έδωσε χρήματα στον Κάσιο και γιατί δεν τους είχε βοηθήσει στη μάχη των Φιλίππων. Η συνάντηση θα γινόταν στην Κιλικία. Ο απεσταλμένος του Δέλιος, προβλέποντας ότι ο Αντώνιος θα εντυπωσιαζόταν από την Κλεοπάτρα και ότι δεν υπήρχε περίπτωση να την τιμωρήσει, τη συμβούλευσε να μην φοβάται και να παρουσιαστεί στον Αντώνιο. Μεταβαίνοντας στην Κιλικία η Κλεοπάτρα, μέσα από τον ποταμό Κύδνο, τον Οκτώβριο του 41 Π.Χ, παριστάνοντας μία νέα Αφροδιτη, με ακολουθία από Ερωτιδείς, Νηρηίδες και Χάριτες, κατάφερε να εκπλήξει τον Αντώνιο που την έκανε αμέσως ερωμένη του. Η Κλεοπάτρα δικαιολογήθηκε πως ήταν έτοιμη να βοηθήσει τον Αντώνιο και τον Οκταβιανό, έκανε εξτρατια  η ίδια, αλλά συνάντησε καταστροφικό καιρό και κατόπιν ασθένησε βαριά. Την εξήγηση αυτή, την αποδέχθηκε ο Αντώνιος. Στη συνέχεια μετέβησαν στην Αλεξάνδρεια

 Την περίοδο εκείνη, που ο Αντώνιος βρισκόταν με την με την όμορφη Κλεοπάτρα στην Αλεξάνδρεια, ξοδεύοντας τεράστια ποσά σε δείπνα και λαμπρες γιορτές, στη Ρώμη η γυναίκα του Φουλβία και ο αδελφός του Λεύκιος αντιμετώπιζαν τον Οκταβιανό, ενώ ο στρατός των Πάρθων βρισκόταν στη Μεσοποταμία, αναγορεύοντας αυτοκράτορα τον Ρωμαίο επαναστάτη Λαβιηνό και προετοιμάζοντας επίθεση στη Συρία. Ο Αντώνιος τόλμησε να ικανοποιήσει διάφορες επιθυμίες της Κλεοπάτρας. Έτσι σκότωσε την αδελφή της Αρσινόη, έναν άνδρα που η ίδια υποστήριζε πως ήταν ο αδελφός της Πτολεμαίος ΙΓ' και ακόμα τον διοικητή της Κύπρου,ως σύμμαχο του Κάσσιου^[36]. Ο Αντώνιος πέρασε το χειμώνα του 41 – 40 π.Χ. στην Αίγυπτο. Την άνοιξη του 40 π.Χ., έμαθε τα νέα από τη Ρώμη, για την ήττα της Φουλβίας και αναγκάστηκε να γυρίσει πίσω. Η Φουλβία όμως πέθανε μετά από λίγες μέρες στη Σικυώνα και ο Αντώνιος φτάνοντας στην Ιταλία συμφιλιώθηκε με τον Οκταβιανό. Με τον Οκταβιανό διαίρεσαν το κράτος, έχοντας ως σύνορο το Ιόνιο, το φθινόπωρο του 40 π.Χ., με τη Συνθήκη του Βρινδησίου. Ο Αντώνιος πήρε την ανατολική περιοχή και ο Οκταβιανός τη δυτική. Ο Λέπιδος κράτησε τη Λιβυη . Τότε, έλαβε για νέα του σύζυγο την αδελφή του Οκταβιανού, την Οκταβια Νεοτερη (Σεπτέμβριος του 40 π. Χ.) που ήταν χήρα του Γάιου Κλαυδίου Μάρκελλου και θεωρούσαν πως είχε μεγάλη ομορφιά αλλά και σύνεση, κάτι που θα βοηθούσε και τον Αντώνιο. Τελικά όμως η σύνεσή του υποχώρησε μπροστά στο θυελλώδη του ερώτα για την Κλεοπάτρα.